HPV và ung thư miệng: Những điều bạn cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Nguyễn Hải Hà – Trưởng Đơn nguyên vắc xin – Khoa Ngoại trú Nhi – Trung tâm Nhi – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Virus gây u nhú ở người (Human Papillomavirus – HPV) là một loại virus lan truyền qua con đường tình dục, gồm hơn 100 chủng khác nhau, trong đó có hơn 40 chủng gây bệnh tại bộ phận sinh dục và hậu môn. Mỗi một chủng sẽ có tác động lên cơ thể không giống nhau. Khi thực hiện các hành vi như quan hệ tình dục hoặc quan hệ tình dục bằng đường miệng, virus gây u nhú ở người sẽ xâm nhập vào cơ quan sinh dục, miệng, họng và gây bệnh. Một số chủng của HPV virus gây mụn cóc sinh dục, số khác có khả năng gây ung thư. Virus gây u nhú ở người với nguy cơ gây ung thư cổ tử cung, ung thư âm vật, âm đạo, dương vật, hậu môn và vùng đầu cổ.

Nhiễm virus HPV thường không biểu hiện triệu chứng, do đó rất khó để xác định chính xác thời điểm bị lây nhiễm, và trong đa số trường hợp, cơ thể sẽ tự đào thải hết virus sau một thời gian. Trên thực tế hầu hết mọi người không biết mình đã nhiễm virus cho đến khi xuất hiện mụn cóc sinh dục hoặc có kết quả xét nghiệm PAP bất thường. Có thể nói virus gây u nhú ở người là tác nhân lây truyền qua đường tình dục gặp nhiều nhất, và nếu đang nằm trong độ tuổi hoạt động tình dục thì gần như chắc chắn sẽ bị nhiễm ít nhất một lần trong đời.

Trong hơn 40 chủng virus HPV chỉ có một số chủng có khả năng gây ung thư. HPV 16, chủng gây ra nhiều trường hợp ung thư cổ tử cung nhất, cũng là chủng có mối liên quan tới ung thư miệng nói riêng và ung thư vùng đầu cổ nói chung.

Khi virus HPV xâm nhập vào tế bào, nó gây nên những thay đổi vật lí. Nếu hệ miễn dịch không loại bỏ được virus cùng những tế bào bất thường này, chúng có thể dẫn tới việc phát triển các khối u, mà vị trí có thể gặp là ở họng, khu vực gần amidan, ở vòm miệng hoặc dưới lưỡi. Thời gian để khối u xuất hiện thường rất lâu sau khi phơi nhiễm virus, có thể tới 10 năm hoặc lâu hơn nữa. Số lượng các trường hợp ung thư vùng đầu và cổ trong những năm gần đây đang có sự gia tăng đáng kể. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) Hoa Kỳ ước tính có khoảng 11.600 công dân Hoa Kỳ được chẩn đoán ung thư vùng đầu cổ có liên quan tới virus HPV mỗi năm. Nam giới có nguy cơ mắc cao gấp 3 lần so với nữ giới, và độ tuổi mắc phải nhiều nhất là dưới 60 tuổi, đặc biệt là những người trong độ tuổi 30 và 40. Các trung tâm y tế trên toàn cầu ước tính virus HPV là thủ phạm của 45-90% số ca ung thư miệng.

Tuy ung thư vùng đầu cổ là bệnh lý nghiêm trọng, nhưng một điều may mắn những ung thư có liên quan tới virus HPV này lại đáp ứng khá tốt với các phác đồ điều trị hiện nay.

Các nhà nghiên cứu hiện vẫn đang tiếp tục tìm phương cách để phòng tránh lây nhiễm virus HPV qua đường miệng, nhằm làm giảm nguy cơ xảy ra ung thư. Tuy nhiên quan hệ tình dục an toàn luôn luôn là điều cần thiết, bao cao su và tấm chắn miệng có thể giúp giảm tỉ lệ lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục bằng miệng. Ngoài ra, virus HPV có thể bị cơ thể loại bỏ tự nhiên, do đó các biện pháp hỗ trợ nâng cao hệ miễn dịch sẽ giúp ích phần nào, chẳng hạn như duy trì lối sống lành mạnh, năng động, thực hành chế độ ăn cân bằng, bổ dưỡng, bao gồm:

• Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao.
• Ngủ đủ giấc.
• Không hút thuốc lá.
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt.

Quan trọng nhất là sử dụng vắc-xin phòng virus HPV là biện pháp phòng tránh lây nhiễm hàng đầu đối với loại virus này.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã triển khai dịch vụ tiêm vắc-xin Gardasil phòng virus HPV, là một loại vắc-xin phòng ngừa bệnh lây lan qua đường tình dục như mụn cóc sinh dục, mụn rộp sinh dục, ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư hậu môn… Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:

• Trước khi tiêm vắc-xin, tất cả khách hàng được khám sàng lọc trước tiêm với các bác sĩ chuyên khoa Nhi – vắc-xin để giúp khách hàng đảm bảo sức khỏe tốt nhất khi tiêm chủng. Bác sĩ sẽ tư vấn các loại vắc-xin phòng bệnh phù hợp với từng lứa tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới cũng như cách theo dõi phản ứng sau tiêm vắc-xin.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp giúp khách hàng yên tâm trong quá trình tiêm chủng.
• 100% đối tượng tiêm chủng được theo dõi và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ – điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, hệ thống Bệnh viện Vinmec luôn luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng để xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn để đảm bảo cho khách hàng được tiêm chủng an toàn nhất.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, với tủ lạnh chứa vắc-xin tại mỗi phòng tiêm là tủ lạnh chuyên dụng vẫn có thể đảm bảo nhiệt độ +2 đến +8 độ C khi mất điện trong vòng 24 giờ, nhằm giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
• Hiện Vinmec đang xây dựng phần mềm sổ tiêm chủng qua app MyVinmec, xây dựng nhắc lịch tiêm qua phần mềm VSM để khách hàng không quên lịch tiêm chủng.
• Thông tin tiêm chủng sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.

Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com