Bệnh đau khớp gối là một vấn đề thường gặp ở người già và có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của họ. Đây là một bệnh lý liên quan đến sự thoái hóa của khớp gối, do tuổi tác, cơ địa hoặc tình trạng sức khỏe tổng quát của cơ thể. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách điều trị và chữa bệnh đau khớp gối đúng cách. Trong bài viết dưới đây sẽ giải đáp cách chữa bệnh đau khớp gối ở người già và thông qua những phương pháp chữa bệnh hiệu quả và giảm đau cho người già mắc bệnh đau khớp gối.
Mục lục:
Đau khớp gối ở người già là bệnh gì?

Đau khớp gối ở người già là một vấn đề liên quan đến sự thoái hóa của khớp gối, một phần do quá trình lão hóa và tổn thương cơ xương, cũng như các yếu tố khác như di truyền, chế độ ăn uống và lối sống. Bệnh này được gọi là viêm khớp gối hoặc viêm khớp dạng thấp, trong đó các khớp gối bị viêm và bị giảm tính linh hoạt.
Người già là nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh này hơn so với nhóm tuổi trẻ, do sự thoái hóa của cơ xương khiến cho các khớp không còn đàn hồi và giảm khả năng giữ nước và dầu khớp, khiến cho khớp bị mòn và xơ cứng. Đây là một bệnh lý mãn tính và có thể gây đau đớn và khó chịu trong nhiều năm.
Nguyên nhân dẫn đến đau khớp gối ở người già
Khớp gối là một cơ chế phức tạp bao gồm ba xương, các gân, dây chằng và sụn. Vì tính phức tạp của khớp gối, nếu người già bị đau khớp gối, điều này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, để thuận tiện trong việc chẩn đoán và điều trị, hầu hết các nguyên nhân đau khớp gối ở người già được chia thành hai nhóm:
Các nguyên nhân cơ học

Có nhiều nguyên nhân cơ học gây ra đau khớp gối ở người già. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Chấn thương: Té ngã hoặc tai nạn giao thông có thể làm rách hoặc kéo căng quá mức dây chằng chéo trước, gây đau khớp gối bất ngờ.
- Sinh hoạt sai tư thế: Vận động không đúng tư thế trong sinh hoạt, lao động hoặc chơi thể thao có thể dẫn đến tình trạng trật khớp chày đùi, gây đau và sưng tấy.
- Ăn uống thiếu chất: Chế độ dinh dưỡng không đủ canxi và Omega-3 có thể làm cho khớp gối dần bị bào mòn và yếu đi.
- Thời tiết thay đổi: Áp suất khí quyển đột ngột thay đổi có thể tạo áp lực chèn ép lên xương khớp và dây thần kinh xung quanh, dẫn đến tình trạng đau khớp.
- Thừa cân: Tăng cân quá nhanh có thể khiến khớp gối bị đau trong các hoạt động bình thường như đi lại, do khớp gối phải chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể.
- Sử dụng chất kích thích: Hút thuốc lá và uống rượu, bia về lâu dài có thể làm xương khớp yếu đi và gây khô khớp gối ở người già.
Nguyên nhân bệnh lý

Nhiều chuyên gia cho rằng đau khớp gối ở người già có thể là hậu quả của nhiều bệnh lý về cơ xương khớp. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến:
- Thoái hóa khớp gối: Đau khớp gối do thoái hóa thường xuất phát từ quá trình lão hóa tự nhiên hoặc các yếu tố khác như tai nạn, vận động cường độ cao, thói quen ngồi xổm hoặc đứng lâu… Cơn đau thường xuất hiện ở mặt trước và trong khớp gối, mỗi khi gấp duỗi chân sẽ nghe thấy tiếng lụp cụp. Hơn nữa, cơn đau còn tăng lên khi vận động.
- Viêm gân bánh chè: Tổn thương thường gặp khi khớp gối vận động liên tục hoặc người bệnh khởi động không kỹ trước khi chơi thể thao, dẫn đến gân xương bánh chè bị đau, sưng tấy. Cơn đau âm ỉ tập trung ở mặt trước gối và có dấu hiệu tăng dần khi leo cầu thang, ngồi xổm.
- Viêm bao hoạt dịch đầu gối: Bao hoạt dịch là túi đựng chất lỏng, lót đệm ngoài khớp gối, có tác dụng giúp dây chằng và gân hoạt động trơn tru. Chấn thương ở đầu gối rất dễ khiến bao hoạt dịch bị viêm, nhiễm trùng kèm theo đau đầu gối kéo dài.
- Viêm khớp dạng thấp: Bệnh gây ảnh hưởng đến màng hoạt dịch, sụn khớp, đầu xương dưới sụn dẫn đến đau khớp, cứng khớp. Lâu dần gây nên tình trạng biến dạng khớp hay dính khớp.
- Bệnh gout: Đây là bệnh lý do rối loạn chuyển hóa purin trong thận, khiến tăng axit uric trong máu tại các khớp xương, dẫn đến chèn ép dây thần kinh cảm giác. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh gout có thể gây nhức, sưng khớp gối ở người già dữ dội, thậm chí là biến dạng khớp, tàn phế.
Các triệu chứng đau khớp gối ở người già

Khi xảy ra đau khớp gối ở người già, ngoài triệu chứng thường gặp như cảm giác đau âm ỉ, người bệnh còn có thể phải đối mặt với những biểu hiện khác như sau:
- Khu vực da quanh khớp gối sưng to, nóng và đỏ.
- Khó khăn trong việc co hoặc duỗi chân khi mới dậy vào buổi sáng.
- Lực chân yếu đi và khả năng vận động giảm do dây thần kinh bị chèn ép.
- Bệnh viêm khớp gối ở người già thường dẫn đến tình trạng liên kết giữa sụn khớp bị lỏng lẻo. Vì thế, khi di chuyển hoặc leo cầu thang, bệnh nhân sẽ phát ra tiếng kêu lạo xạo.
- Trong trường hợp nặng hơn, đau khớp gối có thể làm cho phần cẳng và bàn chân bị tái nhợt, màu xanh xao và luôn có cảm giác lạnh. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ mất khả năng di chuyển tạm thời do đầu gối bị biến dạng và hóp lại.
Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các vấn đề về khớp gối, chẳng hạn như viêm khớp, thoái hóa khớp, hoặc chấn thương khớp. Nếu bạn có những triệu chứng này, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác, từ đó áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.
Phân loại các đau khớp gối ở người già
Đau khớp gối ở người già có thể được phân loại thành nhiều loại, bao gồm:
- Viêm khớp: Bệnh viêm khớp gối là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của đau khớp gối ở người già. Bệnh này gây ra sưng và đau ở khớp gối do quá trình viêm.
- Thoái hóa khớp: Tình trạng thoái hóa khớp xảy ra khi sụn bị mòn dần theo thời gian, giảm khả năng bôi trơn cho khớp và làm cho bề mặt xương tiếp xúc với nhau. Điều này gây ra đau và sự giảm khả năng di chuyển của khớp gối.
- Chấn thương khớp: Sự chấn thương có thể xảy ra ở khớp gối do tai nạn hoặc các hoạt động vận động gây áp lực lên khớp. Các chấn thương này có thể gây ra đau, sưng và nghiêm trọng hơn là hỏng hoàn toàn các thành phần của khớp gối.
- Gout: Bệnh gout là một loại viêm khớp gối do tổng hợp uric acid dư thừa trong cơ thể. Tổng hợp uric acid gây ra các tinh thể urate trong khớp gối, gây ra đau và sưng.
- Bệnh đột quỵ: Một số trường hợp của đau khớp gối ở người già có thể xuất hiện vì mắc bệnh đột quỵ hoặc các căn bệnh khác như bệnh tim mạch hoặc suy giảm chức năng thận.
Việc xác định nguyên nhân chính xác của đau khớp gối ở người già rất quan trọng để áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.
Chữa bệnh đau khớp gối ở người già
Chữa bệnh đau khớp gối ở người già có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau. Nhưng sẽ tùy vào nguyên nhân gây ra bệnh và tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp chữa đau khớp gối phổ biến hiện nay:
Chữa đau khớp gối bằng thuốc Tây
Để giảm đau khớp gối, nhiều người thường lựa chọn sử dụng các loại thuốc Tây như Paracetamol, Tylenol để giảm đau, hoặc ibuprofen và steroid là hai loại thuốc kháng viêm phổ biến khác. Ngoài ra, còn có glucosamine sulfate và COX-2 inhibitors được sử dụng trong điều trị. Tuy nhiên, các loại thuốc này chỉ có tác dụng tạm thời và có thể tái phát khi ngừng sử dụng. Chúng cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho gan và thận, do đó cần có sự hướng dẫn của bác sĩ và tuyệt đối không được tự ý sử dụng.
Chữa đau khớp gối bằng thuốc Đông y
Bài thuốc Đông y được sử dụng để chữa bệnh viêm khớp gối ở người già thường được chế biến từ các thành phần thiên nhiên, do đó được đánh giá là an toàn và không gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tối ưu trong việc giảm đau và triệu chứng khó chịu, việc sử dụng thuốc cần có sự kiểm tra và chỉ định của một bác sĩ có chuyên môn, nhằm đảm bảo liều lượng thuốc đúng và phù hợp với cơ thể từng người.
Có nhiều trường hợp phải nhập viện để điều trị do sử dụng bài thuốc Đông y mà không qua sự kiểm tra hoặc khám sàng lọc kỹ lưỡng của bác sĩ. Đặc biệt, với những người có bệnh lý nền, sử dụng quá liều các loại thảo dược như gừng, cây tầm ma,… có thể gây ảnh hưởng đến thuốc điều trị rối loạn nhịp tim, thuốc làm loãng máu, thuốc tiểu đường, thuốc trợ tim và làm hạ huyết áp. Do đó, việc sử dụng thuốc Đông y cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia y tế để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Chữa đau khớp gối bằng vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là cách cải thiện đau khớp gối ở người già đang được sử dụng rộng rãi hiện nay. Bằng cách nhẹ nhàng kéo giãn một số mô mềm xung quanh khớp, thông qua các bài tập giãn cơ, kéo giãn cột sống bằng máy,… phương pháp này có thể giúp giảm đau, duy trì vận động khớp, làm mạnh cơ tứ đầu đùi và ngăn ngừa biến dạng khớp gối. Đặc biệt, khi có sự hỗ trợ của các trang thiết bị, máy móc hiện đại thì tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện.
Chữa đau khớp gối bằng trị liệu thần kinh cột sống
Phương pháp trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) đã tồn tại trên toàn cầu hơn 120 năm và là một phương án điều trị không sử dụng thuốc hay phẫu thuật, giúp hàng ngàn bệnh nhân khắc phục đau khớp gối và chấn thương. Các bác sĩ sẽ sử dụng lực tay vừa phải để điều chỉnh các cấu trúc bất thường trong khớp gối của bệnh nhân trở lại trạng thái cân bằng ban đầu. Phương pháp này giúp cải thiện đáng kể cơn đau khớp và đưa nó đến tình trạng hết đau hoàn toàn. Đặc biệt, bệnh nhân còn được tư vấn về thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống, giúp ngăn ngừa cơn đau tái phát.
Cách chăm sóc người già đau khớp gối
Để hạn chế tình trạng đau khớp gối ở người cao tuổi diễn tiến nặng, chúng ta cần lưu ý các điều sau:
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn uống lành mạnh là một trong những yếu tố quan trọng giúp phục hồi đau khớp gối nhanh hơn. Các loại thực phẩm cung cấp Omega-3, chứa canxi, vitamin C, D như cá hồi, tôm, sữa và chế phẩm từ sữa, các loại hạt… nên được bổ sung vào khẩu phần ăn của người bệnh. Ngoài ra, việc bổ sung Sulfate Glucosamine, Chondroitin Sulfate, MSM, các chất khoáng vitamin cũng có thể hỗ trợ phục hồi sụn và các mô mềm bị hư hỏng, tăng độ dẻo dai cho khớp.
Duy trì cân nặng hợp lý
Nhiều nghiên cứu cho thấy việc giảm 5% trọng lượng cơ thể của những bệnh nhân thừa cân đã có những cải thiện đáng kể về mức độ đau và khả năng vận động. Vì vậy, người bệnh cần kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý để giảm áp lực lên các khớp đầu gối và tránh tình trạng tăng cân quá mức.

Tập thể dục thường xuyên
Gia đình nên khuyến khích người cao tuổi tập những môn thể dục phù hợp như đi bộ, đạp xe, bơi lội, thái cực quyền (tai chi), yoga… Việc luyện tập đều đặn giúp tăng cường sức mạnh khớp gối và giảm đau hiệu quả.
Đi lại và sinh hoạt đúng tư thế
Người bệnh cần tránh các tư thế sử dụng áp lực lên sụn khớp như ngồi gác chân, ngồi xổm, khuân vác vật nặng, hay ngồi trên ghế thấp và trường kỷ. Họ nên mang giày phù hợp với kích cỡ bàn chân và cấu trúc cơ thể, cũng tránh những đôi giày có vòm bị gãy, vì chúng có thể dẫn đến lực bất thường gây bào mòn khớp gối.
Massage và xoa bóp
Bên cạnh việc tập vật lý trị liệu, massage và xoa bóp có thể giúp lưu thông máu, giảm cảm giác đau nhức và khó chịu ở khớp gối. Người bệnh có thể thực hiện theo các bước sau:
- Ngồi với đầu gối hướng về phía trước và đặt bàn chân trên sàn. Nắm nhẹ hai tay lại và vỗ vào đùi trên, dưới và giữa 10 lần. Lặp lại ba lần.
- Đặt gót bàn tay lên trên đùi và lướt từ đầu gối đến gót chân, sau đó thả ra. Lặp lại động tác 5 lần cho mặt ngoài và mặt trong của đùi.
- Ấn bốn ngón tay vào mô khuỷu và di chuyển lên xuống 5 lần, lặp lại xung quanh đầu gối.
- Cuối cùng, đặt lòng bàn tay lên đùi trên, lướt xuống qua đầu gối và ngược lên mặt đùi ngoài. Kết hợp xoa bóp các cơ đùi để giảm căng thẳng khớp.
Bỏ thuốc lá
Nhằm cải thiện cơn đau khớp gối ở người cao tuổi, bệnh nhân cần từ bỏ hút thuốc lá càng sớm càng tốt. Thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư hoặc các vấn đề tim mạch, mà còn là tác nhân gây viêm khớp gối.
Bị chấn thương hoặc tư thế sinh hoạt không đúng cũng có thể gây đau khớp gối ở người già, tuy nhiên, đây cũng là triệu chứng tiềm ẩn cho nhiều bệnh lý về cơ xương khớp. Chữa bệnh đau khớp gối ở người già không nên coi thường vì nếu không đến khám sớm có thể dẫn đến tình trạng bệnh trầm trọng hơn, khiến cho việc điều trị trở nên phức tạp và mất thời gian hơn. Vì vậy, nếu phát hiện ra các triệu chứng như sưng, đau và cứng khớp gối nghiêm trọng, tốt nhất là đi khám để được khắc phục kịp thời.